پاورپوینت فرایند تحلیل شبکه ای (ANP

پاورپوینت فرایند تحلیل شبکه ای (ANP
 
بخشی از مطلب
 
توماس ساعتی در سال 1996روشی را برای تصمیم گیری چند معیاره ارائه کرده است که این روش فرآیند تحلیل شبکه ای نامیده شد.
 
طی سالهای متمادی، روش ANP یک روش فراگیر و چند منظوره تصمیم گیری می باشد که به صورت گسترده ای در حل مسائل پیچیده تصمیم گیری مورد استفاده قرار می گیرد.
 
چرا ANP به وجود آمد؟
ANP یک قالب کلی را ایجاد می کند که در آن به وابستگی بین عناصر بالاتر به پایین و وابستگی عناصر بین خودشان تاکید می کند.
 
علت موفقیت مدل، همبستگی بسیار نتایج آن با دنیای واقعی و تصمیم گیری مردمی و در دنیای واقعی با پیچیدگیهایش   است.
 
این مدل برای پر کردن خلا عدم ایجاد ارتباطات بین عناصر و معیارها در مدل سلسله مراتبی به وجود آمد و اساس آن شکل دهی یک شبکه ای از ارتباطات و وابستگی ها و پیوندها و بین عناصر و خوشه ها است.
 
 
 
 
 
 
 
در واقع ANP پیوند دو بخش می باشد: 
بخش اول شامل مجموعه ای از معیارها و زیرمعیارهای کنترلی شبکه ای و یا سلسله مراتبی می باشد که برهمکنش ها و ارتباطات متقابل را کنترل می کند و دومی شبکه ای از برتریها و تاثیرگذاریها میان عناصر و خوشه ها می باشد.
 
اگر چه هم فرآیند تحلیل شبکه ای و هم فرآیند تحلیل سلسله مراتبی اولویتها را با انجام مقایسات زوجی اتخاذ میکنند، تفاوتهایی میان آنها وجود دار د .
اولین تفاوت آن است که فرآیند تحلیل سلسله مراتبی حالت خاصی از فرآیند تحلیل شبکه ای است، چرا که فرآیند تحلیل شبکه ای، وابستگی درون خوشه ای (وابستگی درونی) و میان خوشه ای را در نظر می گیرد.
 
دومین تفاوت آن است که فرآیند تحلیل شبکه ای ساختاری غیرخطی دارد. به طور کلی مدل فرآیند تحلیل سلسله مراتبی چارچوب تصمیم گیری است که رابطه ای یک سویه و سلسله مراتبی را میان سطوح تصمیم در نظر میگیرد. در عوض، فرآیند تحلیل شبکه ای نیازی به این ساختار اکیداً سلسله مراتبی و عمودی ندارد.
 
 
 
 
 
ساختار کلی مدل سلسله مراتبی
ساختار ANP
مراحل اصلی مدل
ANP  از چهار مرحله اصلی تشکیل شده است:
مرحله اول، ساختن مدل . سازماندهی مساله؛ مساله باید به صورت شفافی بیان و به صورت یک سیستم منطقی یک شبکه تجزیه شود.
 
مرحله دوم، ماتریسهای مقایسه زوجی و بردارهای اولویت؛ مشابه مقایساتی که در AHP صورت می گیرد. عناصر زوجهای تصمیم گیری در هر دسته با توجه به اهمیت آنها در جهت معیارهای کنترل آنها با هم مقایسه می شوند. گروهها خودشان نیز به صورت زوجی با توجه به تاثیر گذاری آنها در هدف با هم مقایسه می شوند
 
 
مرحله سوم: تشکیل ابرماتریس (ماتریس تصمیم). برای به دست آوردن اولویت بندی کلی در یک سیستم با تاثیرات وابسته، بردارهای اولویت محلی وارد ستونهای مناسب یک ماتریس می گردند. در حقیقت یک ماتریس تصمیم یک ماتریس تقسیم شده به اجزای کوچکتر است.
گام چهارم: محاسبه بردار وزن نهایی. اگر ابرماتریس به دست آمده در گام سوم کل شبکه را پوشش دهد وزن گزینه ها و عناصر خوشه های مختلف را می توان در ستونهای مربوطه در ابرماتریس حدی یافت و اگر ابرماتریس کل شبکه را پوشش نداده و فقط ارتباطات داخلی بین خوشه ها را شامل شود، مشابه این محاسبات می بایست ادامه یابد تا بردار اولویت نهایی گزینه ها استخراج گردد. 
 
فرمت استاندارد یک ابرماتریس
ارتباط و همبستگی در ANP
این مرحله مهمترین قسمت یک تصمیم گیری تحلیل شبکه ای را تشکیل می دهد. بعد از این که دسته های شبکه مشخص شدند، آنها باید به یک دیگر متصل شوند که این اتصال بر اساس نوع ارتباط عناصر داخلی آنها صورت می گیرد.
 
. اساس منطق ANP این پایه استوار است که بتوانیم روابط و اثرات ملاکها و دسته ها را بر یک دیگر وارد مسئله نمائیم در این هنگام باید هر عنصر درون یک گروه را به عناصر دیگری که چه در د اخل همان گروه و چه در داخل گروه های دیگر مؤثر است را مشخص کرده و عنصر مبدأ را به آن عناصر متصل کنیم
 
. به طور کلی دو نوع وابستگی اصلی در هر شبکه می تواند وجود داشته باشد:
 1- وابستگی میان خوشه ها به طوریکه هر خوشه می تواند با خوشه دیگر در هر سطح تصمیم گیری دارای ارتبط متقابل و بازخوردی باشد.
 2- وابستگی میان عناصر خوشه ها به گونه ای که هر عنصر در هر خوشه می تواند با تمامی عناصر موجود در دیگر خوشه ها وابستگی داخلی داشته باشد و حتی عناصر درون یک خوشه نیز می توانند با یکدیگر وابستگی داشته باشد.
 
مقایسات زوجی در ANP
مقایسات شامل دو قسمت اصلی است که به ترتیب عبارتند از:  مقایسات خوشه ها و مقایسات عناصر خوشه ها.
مقایسه خوشه ها برای به دست آوردن اثرات متقابل خوشه ها یا اولویت آن ها نسبت به هم انجام می پذیرد. مقایسه خوشه ها زمانی انجام می شود که تعداد آنها حداقل سه باشد . چنانچه نخواهیم مقایسه ای بین دسته ها انجام دهیم بایستی وزنی مساوی به هر یک از آن ها اختصاص دهیم
مقایسه عناصر خوشه ها
 
 
 
ماتریس زوجی خوشه ها بدون در نظر گرفتن وابستگی 
روشهای تعیین وزن
روش حداقل مربعات معمولی
 روش حداقل مربعات لگاریتمی
, روش بردار ویژه 
روشهای تقریبی
 
مهمترین روش برای تعیین وزن در ANP بر اساس بردار ویژه است که توسط نرم افزار expert choice محاسبه می شود.
روشهای تقریبی
روش مجموع سطری
 روش مجموع ستونی
روش میانگین هندسی 
روش میانگین حسابی 
ماتریس وابستگی های درونی خوشه ها
ماتریس کلی وابستگی های درونی خوشه ها
 
ماتریس وابستگی می تواند بر اساس ارتباطات بین عناصر و حتی یک عنصر با یک خوشه باشد.
وابستگی ها ممکن است دو طرفه یا یک طرفه باشد.
در این حالت ملاک کنترلی یا هدف می تواند یکی از خوشه ها در نظر گرفته شود. 
 
ماتریس وابستگی بین شیب و ارتفاع با آب و خاک بر اساس ملاک معیارهای توپوگرافیک
    ماتریس وابستگی ظرفیت تحمل به شرایط زیست محیطی
 
آخرین ماتریس تشکیل ماتریس گزینه ها می باشد که البته می تواند یک مدل هیچ گزینه ای مداشته باشد و صرفا وزن نهایی عناصر محاسبه شود.
ماتریس مقایسه زوجی سایتها با توجه به هر عنصر
 
در مدل تحلیل شبکه ای نتیجه نهایی وزنها به دو صورت محاسبه می شود:
روش اول شبیه AHP می باشد و در آن وزن نهایی خوشه ها در وزن عناصر و گزینه ها طبق فرمول ضرب شده و وزن نهایی به دست می آید.
 
روش دوم که روش اصلی ANP می باشد استفاده از ابر ماتریس می باشد به این ترتیب که ماتریس وابستگی و بدون وابستگی  خوشه ها و عناصر و گزینه ها در جای مناسب هم قرار می گیرند و با استفاده از عملیات ریاضی وزن نهایی محاسبه می شود.
 
امروزه با استفاده از نرم افزار expert choice وزن نهایی  از روش بردار ویژه هر ماتریس به دست می آید و از طرفی از زمان ورود ANP نرم افزار super decision برای محاسبه وابستگی و ابرماتریس استفاده می شود.
 
نتایج حاصل از این فرایندها می تواند با استفاده از نرم افزار ARC GIS و دیگر روشها می تواند تبدیل به نقشه و دیگر خروجیها شود.
و....