دانلود, بررسی تاریخ معماری ایران-پاورپوینت

دانلود, بررسی تاریخ معماری ایران-پاورپوینت
 
 
 
بخشی از مطلب 
 
- تاریخ معماری ایران 
 
1-1-3- شیوه‌های معماری ایران قبل از اسلام: 
 
معماری ایران به شش شیوه تقسیم شده است که دو شیوه آن یعنی شیوه پارسی و پارتی مربوط به معماری قبل از اسلام و چهار شیوه دیگر یعنی خراسانی، رازی، آذری و اصفهانی به معماری دوره اصلامی مربوط می‌شود. 
 
شیوه پارسی: معماری عهد هخامنشیان را شیوه پارسی می‌نامند. این شیوه از زمان مادها تا حمله اسکندر مقدونی به ایران یعنی از قرن 8 قبل از میلاد تا قرن 13 قبل از میلاد در ایران و برخی سرزمین‌های اطراف رایج بود. از مهمترین مشخصه‌های این شیوه استفاده از سنگ بریده و منظم و پاک تراش. تهیه بهترین نوع مصالح از لحاظ مرغوبیت، استفاه از تختگاه باسکو جهت بنای ساختمان، استفاده از ستون با حداکثر ارتفاع و فاصله، پوشش سقف با شاه تیر و تیر چوبی، استفاده از نقش برجسته برای آرایش دیوارها و استفاده از کاشی لعابدار برای آرایش دیوارهای خشتی داخلی و جداکننده، پرداختن فرش کف با سنگ‌های مرغوب و منظم است. معماری در تاریخ ایران یک استثناء است (استفاده از طاق و قوس مورد توجه هخامنشیان نبوده در حالیکه معماری ایران در عهد مادها تا به امروز پیوسته از انواع طاق‌های قوسی بهره برده است. از عناصر اصلی معماری آنان استفاده گسترده از ستون بود. 
 
سلوکیان: از این دوران آثار زیادی بر جای مانده از جمله مجسمه هرکول در کوه بیستون و پیکره باکوس در موزه ایران باستان بسیاری از پژوهشگران آغاز ساختمان معبد آناهیتا در کنگاور را نیز به سلوکیان نسبت می‌دهند که تلفیقی از ویژگی‌های معماری هخامنشی و یونانی است. 
 
اشکانیان: دومین شیوه معماری ایرانی شیوه پارتی است که بعد از حمله اسکندر در ایران متداول شد و در دوره اشکانی، ساسانی، صدر اسلام و در بعضی نقاط تا قرن دوم و سوم هجری ادامه داشته از ویژگی‌های شیوه پارتی حداکثر استفاده از مصالح محلی (بوم آورد) مثل استفاده از سنگ لاشه،خشت خام یاپخته، استفاده گسترده ازطاق گنبد،تنوع فوق العاده درطرحها وتوجه به شکوه وارتفاع زیاد است.
 
ساسانیان: معماری شیوه پارتی دردوره ساسانیان نیزادامه داشت.اولین پایتخت ساسانیان فیروزاباد بر مبنای تشکیل دایره طراحی و ساخته شده بود ودر شهرسازی دوره های بعد ساسانیان بیشتر از نقشه های چهارگوش استفاده کردند.مثلا طرح بیشاپور مربعی وطرح شهرایران کرخه در خوزستان مستطیل شکل است.از مهمترین مصالح معماری میتوان به قلوه سنگ وساروج نام برد.ایوان مداین درعراق کنونی،کاخ خسرو درقصرشیرین ازبناهای این دوره است.
 
ایوان مدائن(طاق کسری )
 
 
2-1-3- سبک یا شیوه‌های معماری اسلامی‌در ایران: 
 
شیوه خراسانی: شیوه خراسانی در قرن اول هجری و از ابتدای پذیرش دین مبین اسلام از سوی ایرانیان شروع شد و تا زمان حکومت آل بویه (دیلمیان) قرن چهارم هجری ادامه داشت. 
خصوصیات شیوه خراسانی: سادگی تا مرز امکان، استفاده از مصالح بوم آورد، پرهیز از بیهودگی و مردم داری فوق العاده است. از ارتفاع زیاد پرهیز شده، گچ بری، سایر تزئینات و نماسازی، پرهزینه از میان رفته مصالح بیشتر از نوع ساده و ارزان قیمت است. 
از مهمترین تغییراتی که در این شیوه در بناها به وجود آمده، تبدیل آتشکده‌ها و بنای رها شده ساسانی، زرتشتی به مسجد بود. تبدیل آتشکده به مسجد بدین گونه بود که یک طرف آتشکده را که رو به قبله بوده می‌بستند و آنجا را محراب قرار می‌دادند. (مسجد جامع بروجرد) 
 
 
 
                                        مقبره امیر اسماعیل سامانی دربخارا
 
از مهمترین بناهای این دوران مسجد جامع قهرج قرن اول هجری، مسجد تاریکخانه دامغان قرن سوم هجری، اصل مسجد جامع اصفهان قرن دوم هجری، مسجد جامع ابرقو، مسجد جامع نائین قرن چهارم هجری. 
 
 
شیوه رازی: این شیوه تمامی ویژگی‌های خوب شیوه های قبل را به بهترین صورت داراست. در این شیوه تأثیرپذیری از شیوه پارسی، شکوه پارتی و دقت شیوه خراسانی دیده می‌شود. اگرچه آغاز شیوه رازی مربوط به شمال ایران است اما در ری رواج یافته و بهترین آثار در آنجا ساخته می‌شوند. 
شیوه رازی از زمان آل زیاد شروع و در زمانهای آل بویه (دیلمیان)، سلجوقیان، اتابکان و خوارزمشاهیان تا زمان حمله مغول ادامه داشت. اوج شکوفایی در عهد سلجوقیان است در این زمان برجهای آرامگاهی، مناره ها، مساجد، مدرسه‌ها و کاروانسراهای بسیاری احداث شدند که خوشبختانه بسیاری از آنها هنوز باقی است. 
در این بناها غالباً طرح‌های ساده‌ای همچون دایره، هشت ضلعی، شش ضلعی، چهارضلعی، مربع و مربع مستطیل مورد استفاده قرار می‌گرفت. برج‌های خرقان، گنبدرک، گنبد قابوس، مسجد برسیان، مسجد جامع اردستان، مسجد جامع زواره ساخته شده‌اند. 
در شیوه رازی، ساختمان از بنیاد و پای بست با مصالح مرغوب احداث می‌شده و خشت‌های پخته کوچک و بزرگ و نازک نماهای بناها را می‌آراست. 
انواع نقش‌های شکسته (نقش‌هایی که خطوط مستقیم دارند) به روش‌های مختلف در این دوره ایجاد شده است. گره سازی با آجر و کاشی یا گره سازی در هم از این دوره آغاز می‌شده. در این نوع گره سازی، قطعاتی از کاشی را به صورت نگین و یا ساده در میان قطعات آجری به کار برده‌اند. 
 
 
 
                              برجهای خرقان قزوین،عهدسلجوقی
 
مسجد جامع گلپایگان، رباط شرف، مسجد جامع کبیر قزوین و اصفهان و سمنان، بقعه حضرت عبدالعظیم در ری و نیز هسته مرکزی حرم حضرت رضا (ع) و شاهچراغ و گنبد علویان از آغاز این دوره است. 
شیوه آذری: این شیوه از زمان ایلخانان مغول شروع شده و تا اوایل صفویه ادامه یافته. در این دوره دقتی که در شیوه رازی، در انتخاب مصالح مرغوب به کار می‌رفت چندان رعایت نشده بنا را با آنچه در دسترس بوده می‌ساختند و پس از اتمام بنا نماهای داخلی و خارجی را اجرا می‌کردند استفاده از روکش‌ها و نمادهای الحاقی بیش از هر دوره‌ای متداول شد. 
 
      مدرسه غیاثیه خرگرد،تیموری،قرن9
 
 
از ویژگی‌های بنای این شیوه، انتخاب اندازه‌های بزرگ و گرایش به عظمت در بناها، تنوع چشمگیر در نقشه بناها از جمله استفاده گسترده از انواع نقشه‌های چهار ایوانی در ساخت مساجد و مدارس، استفاده گسترده از انواع طاق‌ها و گنبدهاست. 
ارگ علیشاه مجموعه شاه زند در سمرقند، رصدخانه مراغه، مسجد جامع ورامین، مدرسه امیرچخماق و مدرسه ضیانیه در یزد، مجموعه شاه نعمت الله ولی در ماهان کرمان، بخشهایی از مجموعه حرم مطهر حضرت رضا (ع). بقعه شیخ صفی الدین اردبیلی، مسجد جامع یزد، گنبد سلطانیه (عظیم‌ترین گنبد جهان اسلامی) و مدرسه غیاثیه در خرگرد.
 
 
گورامیرتیمور،سمرقند
شیوه اصفهانی: این شیوه از شهر اصفهان شروع شده، کم کم گسترش می‌یابد. بر تزئینات بناها افزوده شد. ویژگی اصفهانی، سادگی پلان‌ها و طرح‌ها که اغلب چارگوش بوده، یا کلاً شکل مهندسی شکسته چند ضلعی دارند، می‌باشد. درآمدها (تزئینات)، نیز از کاشی‌های خشت بزرگ هفت سنگ به جای کاشی معرق استفاده می‌شده است. مسجد شیخ لطف الله و عمارت عالی قاپو و سردر بازار قیصریه، مدرسه چهارباغ، کاخ هشت بهشت و کاخ چهلستون از آثار این دوره است. 
 
 
میدان نقش جهان اصفهان،قرن 11
 
معماری ایران در عهد افشاریه و زندیه: مهمترین بنای برجامانده از دوره نادر، عمارت قصر خورشید در کلات نادری در شمال خراسان متأثر از معماری هندی و مصالح آن عمدتاً سنگ است. مهمترین بناهای زندیه عبارتند از: مسجد بازار وکیل ،‌باغ نظر و عمارت کلاه فرنگی، حمام وکیل ،‌آب انبارهای وکیل، پل رودخانه خشک و باغ جهان نماست. 
 
دوره قاجاریه: عصر قاجار را دوره شیوه اصفهانی می‌دانند. در این دوره به تزئینات توجه فراوانی مبذول شده است. عرصه آن را در کاخها و منازل مسکونی یافتند. آیینه کاری و گچ کاری به سرعت رایج شد. سقف‌های چوبی نقاشی شدند. کاخ گلستان، کاخ شهرستانک، کاخ صاحبقرانیه، خانه بروجردی‌ها، مدرسه و مسجد آقا بزرگ کاشانی و مسجد سپهسالار و مسجد امام خمینی در بازار تهران. 
 
 
معماری معاصر: نفوذ معماری غرب به ایران را به دو دوره مشخص تقسیم می‌کنند. دوره اول مربوط به زمان قاجار تا اوایل دوره پهلوی اول (رضاشاه) و دوره دوم به طور کل مربوط به دوران پهلوی است. در دوره اول نفوذ معماری غرب فقط در ظواهر، تزئینات و جزئیات معماری ایران است ولی در دوره دوم، کل معماری دگرگون می‌شود و بناهایی کاملاً با عناوین و کاربردهای غربی ساخته می‌شود. (ادارات دولتی و دانشگاهها) همچنین نوع دیگری از معماری در این دوره در شرف تکوین است که آن معماری خیابان است. خیابان به عنوان محلی برای رفت آمد، کسب و کار و گردش مطرح می‌شود.